شاهد 136 که در برخی گزارش‌ها با نام «مهاجر 10» نیز شناخته می‌شود، یک پهباد ساخت ایران است (که معمولاً به آن «پهپاد کامیکاز» می‌گویند. این پهپاد بخشی از نسل جدید پهپادهای ایرانی است که برای حملات دقیق طراحی شده و قادر به عملیات در شرایط جنگی نظامی و نامتقارن است. این پهپادها بخشی از استراتژی گسترده‌تر ایران برای تقویت توانایی‌هایش در جنگ ترکیبی هستند که شامل ترکیب تاکتیک‌های نظامی متعارف با عملیات‌های نامنظم برای غلبه بر دشمنان بزرگ از نظر فناوری است.

پیشینه و توسعه

شاهد 136 یا مهاجر 10 توسط وزارت دفاع ایران تولید می شود و بخشی از خانواده گسترده تر پهپادهای شاهد است. ایران در دو دهه گذشته پیشرفت‌های چشمگیری در فناوری وسایل نقلیه بدون سرنشین (پهپاد) داشته است که عمدتاً ناشی از نیاز به دور زدن تحریم‌های بین‌المللی و ارتقای توانایی‌های نیروهای نظامی خود از جمله گروه‌های نیابتی در خاورمیانه است.

توسعه این پهپاد با تمرکز فزاینده ایران بر جنگ نامتقارن مرتبط است، جایی که سلاح‌های کم‌هزینه و با ضربه بالا برای تضعیف دشمنان پیشرفته‌تر مستقر می‌شوند. پهبادی مانند شاهد 136 به گونه ای طراحی شده اند که قبل از شناسایی و اصابت به یک هدف، بر روی یک منطقه هدف شناور یا پرسه بزنند. این باعث می شود آنها در حمله به اهداف با ارزش بالا مانند تاسیسات نظامی، سیستم های راداری و زیرساخت ها موثر باشند.

طراحی و مشخصات مهاجر 10

سازمان های مختلفی از جمله ارتش جمهوری اسلامی ایران، صنایع هوایی قدس و سازمان صنایع هوایی ایران (IAIO) در ساخت پهپاد مهاجر-10 مشارکت داشته اند.

به گفته یکی از مسئولان وزارت دفاع و تدارکات نیروهای مسلح، این پهپاد بر اساس نیازهای اعلام شده از سوی نیروهای مسلح به ویژه نیروی زمینی و دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و ارتش جمهوری اسلامی ایران طراحی و ساخته شده است.

 در نگاه اول، بدنه این پهپاد شباهت هایی به بدنه MQ-9 Reaper آمریکا دارد. همچنین شباهت هایی بین بدنه مهاجر-10 و کمان 22 (پهپاد) ارتش جمهوری اسلامی ایران وجود دارد. قسمت جلویی و دماغه پهپاد مهاجر-10 شبیه کمان 22 است که آنتن ارتباطی ماهواره در آن قرار دارد.

همچنین پهپاد مهاجر-10 دمی مشابه کمان 22 دارد و از ترکیب سه بال استفاده می کند. دو بال V شکل در بالای بدنه نزدیک موتور و یک بال کوچکتر در زیر بدنه قرار دارد. تفاوت اصلی مهاجر-10 با کمان 22 در شکل بال آنهاست. در کمان 22 بال ها دارای خمیدگی و پیچش خاصی هستند اما در مهاجر-10 بال ها ظاهری ساده تر و کشش بیشتری دارند.

نکته اصلی در مورد مهاجر-10 مربوط به فرود آمدن آن است.

چرخ عقب هواپیمای بدون سرنشین مهاجر-10 در نسخه رونمایی شده مانند ارابه فرود پهپاد شاهد-129 قابل تاشو است. چرخ های فرود آمدن عقب و جلو در Mohajer-10 به عقب تا می شود و در طول پرواز در داخل بدنه قرار می گیرد. چرخ های فرود تاشو باعث کاهش پسا در طول پرواز و کاهش مصرف سوخت و افزایش برد پرواز می شود.

مهاجر 10 شباهت های زیادی با دیگر پهبادهای ایرانی دارد اما دارای برخی ویژگی های متمایز است که نشان دهنده نیازهای نظامی ایران است. در اینجا برخی از ویژگی های اصلی طراحی آمده است:

بدنه و ابعاد هواپیما مهاجر 10

 پهپاد نسبتاً کوچک است و طول آن حدود 3 متر و طول بال آن تقریباً 2.5 متر است. این امر استقرار آن را در محیط های عملیاتی مختلف، از جمله از پرتابگرهای زمینی یا وسایل نقلیه اصلاح شده، آسان می کند.

پیشرانه مهاجر 10

 شاهد 136 از یک موتور جت کوچک نیرو می گیرد و این باعث می شود که بتواند به سرعت های بالا دست یابد و بردهای طولانی تری را به دست آورد. سرعت کروز آن تقریباً 180 تا 220 کیلومتر در ساعت است که برای یک مهمات سرگردان نسبتاً سریع است.

برد و استقامت:

 یکی از ویژگی های بارز این پهپاد برد عملیاتی طولانی آن است. شاهد 136 قادر به پیمودن مسافت تا 2000 کیلومتر است که به آن انعطاف پذیری برای حمله به اهداف در عمق خاک دشمن را می دهد. استقامت آن در حدود 6 تا 7 ساعت تخمین زده می شود و به آن اجازه می دهد تا قبل از انجام ضربه برای مدت طولانی در مناطق هدف بالقوه پرسه بزند.

محموله و سر جنگی مهاجر 10

این پهپاد مجهز به سرجنگی با قابلیت انفجار شدید است که برای حملات دقیق علیه اهداف ثابت و متحرک طراحی شده است. محموله نسبتاً کوچک در مقایسه با موشک های کروز بزرگتر است، اما برای وارد کردن آسیب قابل توجه به هدف کافی است.

هدایت و هدف گیری

شاهد 136 مجهز به سیستم هدایت پیشرفته ای است که به آن اجازه می دهد تا با دقت بالایی روی هدف خود وارد شود. این می تواند شامل هدایت مبتنی بر GPS یا یک سیستم هدف گیری مستقل، با تکیه بر توانایی پهپاد برای شناسایی اهداف با استفاده از حسگرهای داخل هواپیما باشد.

استفاده عملیاتی و نقش تاکتیکی

شاهد 136 اساساً برای خدمت به عنوان مهمات سرگردان یا پهپاد "کامیکازه" طراحی شده است، به این معنی که قصد دارد با هدف خود برخورد کند و منفجر شود. نقش آن در دکترین نظامی ایران این است که به عنوان یک ابزار بسیار مؤثر در جنگ نامتقارن، به ویژه در برابر دشمنان پیشرفته تر با سیستم های دفاع هوایی برتر استفاده شود.

یکی از قابل توجه ترین ویژگی های شاهد 136 قابلیت پرتاب به صورت دسته جمعی است. این تاکتیک به ایران اجازه می دهد تا با تعداد زیادی پهپاد بر پدافند هوایی دشمن غلبه کند و این احتمال را افزایش می دهد که برخی از آنها با موفقیت به اهداف خود حمله کنند. در عمل، این می تواند یک اثر استراتژیک داشته باشد و دشمنان را وادار کند تا منابع قابل توجهی را برای دفاع در برابر پهپادها اختصاص دهند و به طور بالقوه توجه را از سایر عملیات های کلیدی منحرف کند.

 شاهد 136 به طور گسترده در درگیری های مختلف در خاورمیانه از جمله جنگ جاری در یمن استفاده شده است، جایی که ایران از حوثی با پهپاد و فناوری موشکی حمایت کرده است. علاوه بر این، گزارش شده است که این پهپاد در جریان درگیری در اوکراین مورد استفاده قرار گرفته است، جایی که پهپادهای ایرانی در اختیار نیروهای روسیه قرار گرفته است. این پهپادها برای حمله به زیرساخت‌های حیاتی مانند شبکه‌های برق، پایگاه‌های نظامی و مراکز حمل‌ونقل استفاده شده‌اند.