محصولات و خدمات صنعتی غیرنظامی
در حوزه توسعه عمرانی و زیرساختی ایران، محصولات مرتبط با فناوریهای نوین که با نام محصولات عمرانی نیز شناخته میشوند، نقش بسیار مهمی در افزایش دقت، سرعت و ایمنی پروژهها ایفا میکنند. این محصولات معمولاً در زمینههایی مانند راهسازی، تونلسازی، ساختمانهای هوشمند، نظارت پیشرفته، ژئوتکنیک و کنترل ترافیک، سموم کشاورزی و چندین حوزه مهم دیگر مورد استفاده قرار میگیرند.
در ایران، تجهیزات بهداشتی و مدیریت بحران، از جمله بیمارستانهای صحرایی، دستگاههای تنفس مصنوعی و کیتهای تشخیص سریع، توسط شرکتهای دانشبنیان و نهادهایی مانند هلال احمر و وزارت دفاع تولید میشوند. این تجهیزات در بحرانهایی مانند زلزله، بیماریهای همهگیر و حوادث شیمیایی مورد استفاده قرار میگیرند.
تجهیزات کلیدی شامل سیستمهای X-Ray کامیونها و خودروها برای بازرسی بارهای سنگین، X-Ray پرتابل یا گیتهای بادی برای غربالگری افراد و اسکنرهای فرودگاهی برای کنترل بار است. دوربینهای تشخیص پلاک، آشکارسازهای حرارتی، سیستمهای تشخیص چهره و آنالیز هوشمند تصویر نیز در مراکز امنیتی، شهری و نظامی مورد استفاده قرار میگیرند که برخی از آنها توسط شرکتهای داخلی طراحی و تولید شدهاند.
در ایران، حوزه مواد شیمیایی و مواد منفجره شامل تولید و توسعه مواد حساس صنعتی، نظامی و دارویی مانند نیتراتها، نیتروگلیسیرین و ترکیبات شیمیایی پرانرژی است. برخی از این محصولات، مانند نیترودور، در داخل کشور با استانداردهای بینالمللی تولید میشوند.
این رشته شامل طراحی، ساخت، توسعه و نگهداری زیرساختهای فیزیکی مانند جادهها، پلها، تونلها، سدها، متروها، ساختمانهای دولتی، خطوط لوله و تأسیسات شهری است. این رشته یکی از زیرشاخههای اصلی مهندسی عمران است و نقش اساسی در توسعه اقتصادی، حمل و نقل، انرژی و خدمات شهری ایفا میکند.
شامل توسعه زیرساختهای شبکه ارتباطی، تولید قطعات الکترونیکی، سیستمهای مخابراتی، نرمافزارهای ارتباطی و خدمات فناوری اطلاعات میشود. این حوزه نقش کلیدی در بهبود امنیت، سرعت انتقال دادهها و توسعه فناوریهای جدید دارد.
ایران به عنوان یکی از بزرگترین دارندگان منابع نفت و گاز جهان، به طور فعال در صنایع بالادستی و پایین دستی انرژی فعالیت دارد. پروژههای پالایشگاهی، پتروشیمی، خطوط انتقال و توسعه انرژیهای نو مانند انرژی خورشیدی و بادی نیز در سالهای اخیر رشد چشمگیری داشتهاند. تجهیزات صنعتی، ابزار دقیق و فناوریهای هوشمند پایش و بهرهبرداری از جمله نیازهای اصلی در این حوزه هستند.
ایران توجه ویژهای به توسعه زیرساختها و بومیسازی تجهیزات استراتژیک در حوزههای حمل و نقل زمینی، هوایی و دریایی دارد. از خودروهای نظامی و لجستیکی گرفته تا شناورهای گشتی و پهپادهای شناسایی، این حوزه طیف گستردهای از فناوریهای پیشرفته را در بر میگیرد. سیستمهای ناوبری، کنترل و نگهداری نیز از بخشهای کلیدی این صنعت هستند.
در ایران، این صنایع با تکیه بر نیروی کار ماهر و ظرفیتهای داخلی، بخشی از نیاز بازار داخلی را برآورده کرده و بازارهای منطقهای را نیز تأمین میکنند. پیشرفت در اتوماسیون، کیفیت محصول و نوآوری در بستهبندی از اولویتهای توسعه این بخشها است.